مسلم ناظری؛ روزنامه نگار- در حدود 24 روز از تجاوز ارتش روسیه به خاک اوکراین می گذرد و در این مدت نظامیان و غیر نظامیان بی شماری بر طبق آمار جان خود را از دست داده اند. از بمباران مدارس و مراکز نظامی تا آسیب به بیمارستان ها و مراکز هسته ای از جمله چرنوبیل، همگی بیانگر عمقِ فاجعه ای است که می تواند در آینده، گریبان گیر اروپا و جهان شود. در این بین آنچه شاید بدان پرداخته نشد، رویایی بود که رئیس جمهور وقت روسیه بر اساس آن دست به اشغالگری زد. رویای بازسازی باورهای تزاری با تکیه بر جهان گشایی بی چون و چرا. دولت وقت روسیه با بهانه عضویت در اتحادیه اروپا و نقش پر رنگ ناتو در مناسبات آینده منطقه، درست به مانند بهانه دولت جورج بوش با عنوان سلاح های کُشتار جمعی در حمله به عراق؛ به دنبال یک ستیز بزرگ و یورش همه جانبه بر استقلالِ ارضی اوکراین؛ کوشید تا ذهنِ پریشانِ جهانیان را نسبت به این اتفاق، سنجیده و به نوعی به چالش بکشد. دولت روسیه با یک فرار رو به جلو و نقشِ یک قربانی را بازی کردن، همان راهی را پیمود که پیش از او هیتلرها و استالین های زمانه پیمودند!

شاید آنچه پوتین و هم اندیشان او متصور نبودند، دفاع جانانه مردم اوکراین نسبت به این تجاوز و اشغال گری بود. درست به مانند جنگ جهانی دوم که استالین با سیاستِ زمین سوخته، نیمی از مردم اوکراین را در گرسنگی از بین برد، پوتین نیز به پیروی از چنین باوری، تلاش کرد که اراده مردم اوکراین را در هم بشکند و به نوعی بر این باور بود که می تواند در کمتر از 48 ساعت کیِف را تسخیر کند. حال با گذشت نزدیک به ۲۰ روز از پیاده سازی طرح و برنامه های دولت پوتین، آنچه قابل مشاهده است، باتلاقی است که دولت روسیه خود را در حالِ دست و پا زدن در آن می بیند.

اینک دولت روسیه نه راه پسی در جلوی پای خویش می بیند و نه راهِ پیشی. از تحریک های گسترده آمریکا که به نوعی ارزش روبل را به شدت با کاهش مواجه کرد، تا بستن حریم هوایی اروپا بر روی هواپیماهای روس، همگی نشان دهنده عمیق بودن باتلاقی هستند که پوتین و هم اندیشان او، خود را در آن می بینند. این باتلاق می تواند پایانی بر یک رویا باشند. رویایی که با شواهد موجود بیشتر به یک توهم شباهت دارد تا یک رفتارِ سنجیده و درک درستِ استراتژیک.

آینده تاریک

جنگِ اوکراین می تواند بیش از آن چیزی که می بینیم بر آینده جهان تاثیر بگذارد. بر هم خوردن نظم و ساختار سیاسی منطقه، افزایش سرسام آور قیمت نفت که با پیش بینی برخی از کارشناسان می تواند تا بیش از 400 دلار به ازای هر بشکه برسد، افزایش بهای گندم و فرآورده های آن، درگیری های گسترده تر در ابعاد جهانی و چه بسا جنگِ اتمی. البته باید به این نکته اشاره کرد که جنگِ اتمی یک احتمال بسیار اندک است، زیرا این دست تهدیدها به نوعی یک دستاویز است تا دولت ها بتوانند از طریق آن به باج خواهی بیشتر نسبت به خواسته های خود روی آورند.

جنگ در هر ابعادی نتیجه ای جز ویرانی، تباهی، آوارگی و نابودی ندارد و اگر امروز در برابر چنین دست تجاوزهایی کاری صورت نگیرد چه بسا دودِ این دست ستیزها و اشغالگری ها در چشم دیگر ملت ها برود. روسیه از دیرباز نشان داد که به دنبال گسترش راه های تنفس خود است و همیشه رویای دست یابی به آب های آزاد و تجارت از این طریق را در سر می پروراند. از تجاوز تاریخی روس ها به ملت ایران در دوره های متفاوت تاریخی تا جدا کردن بخش بزرگی از خاک ایران، همگی بیانگر خطری است که می تواند در آینده دامن گیر ایران و ایرانیان شود. حمایت بی چون و چرا برخی از چهره های سیاسی کشور از دولت روسیه به بهانه ای دوستی با ایران درست به مانند مَثَل خاله خرسه است.

آمریکا، اروپا و پایانِ ماجرا

اینک و درست در زمانی که جهان می تواند با یک اشتباهِ بزرگِ تاریخی، نسخه ماندگاری و پویایی خود را بر همیشه بپیچد، دولت ها با وسواس و احتیاط خاصی نسبت به این تجاوز رفتار می کنند. تبعیت نکردن اروپا از تحریم نفت و گاز روسیه، به زعم برخی از کارشناسان شاید پایان قدرت نمایی آمریکا در جهان باشد ولی نباید این موضوع را فراموش کنیم که بیش از 40% گاز اروپا را روسیه تامین می کند. از این رو همراهی نکردن اروپاییان با این دست تحریم ها، اصل منطق و درکِ درستِ مدیریت فرامنطقه ای را نشان می دهد.

تحریم نفت و گاز روسیه به دست دولت کنونی آمریکا شاید در کوتاه مدت تاثیر چندانی را در اقتصادِ جهانی نداشته باشد ولی بی گمان در دراز مدت باعث فروپاشی اقتصادی دولت روسیه خواهد شد. درست به مانند تحریم های کمر شکن دهه 80 میلادی که اتفاقا در آن زمان منجر به فروپاشی شوروی شد. در این بین نباید از نقشِ بنیاد های پشت پرده جهانی در جنگ اوکراین غافل شد. حال با تمامی این تفاسیر، جنگ امروز در اوکراین باتلاقِ تاریخی پوتین است و شاید به نوعی پایانِ یک توهم.

مسلم ناظری؛ روزنامه نگار- با افزایش روزافزون قیمت کالای اساسی در ایران، قشر ضعیف جامعه که نیازمند حمایت کامل دولت است، کاملا فلج شد. در این بین قشر متوسط جامعه نیز با توجه به گرانی های سرسام آور روی به سوی صرفه جویی و عدم استفاده از مواد لازم و مغذی برای خود و فرزندان خود آورده اند. آنچه می تواند در آینده نگران کننده باشد، رشد غیر متعارف زباله گردی و کارتن خوابی است. پدیده ای که امروز نیز در جای جای شهرهای ایران و حتی تهران به روشنی با آن روبرو هستیم.

وظیفه اصلی دولت ها در تمام کشورهای جهان تامین منابع برای مردم است، زیرا دولت ها از مردم قدرت می گیرند و چیزی فراتر از یک گروه اداره کننده نیستند. پیش از انتخابات گاه با شعارهای نامتعارف به دنبال جذب رای دهنده می گردند و پس از انتخابات گویی فراموش می کنند که چه چیزهایی را وعده داده اند. فقر یکی از خطرناک ترین معضلات کنونی کشور است و مسئولان در تمامی نهادهای حاکمیتی گویا نسبت به این معضل خطرناک بی تفاوت هستند.

فقر می تواند شالوده ی اصلی جامعه ی ایران یعنی خانواده را از هم بپاشد و همانگونه که طبق آمار می توانیم در این باره قضاوت کنیم، فروپاشی نهاد خانواده، جدایی، خودکشی و حتی تن فروشی ست که مسئولیت تمام آن بر عهده دولت و دولت مردان است. اگر توانایی مهار چنین دست مشکلات و بحران های اقتصادی را که وظبفه اصلی و اساسی دولت است، وجود نداشته باشد پس چه نیازی ست که برای دست یابی به صندلی قدرت وعده های بدون پشتوانه ارائه دهیم.

اقتصاد اگر بیمار باشد هیچ رشدی در کشور چه از نظر فرهنگی، چه اجتماعی و چه سیاسی رخ نمی دهد. انسان گرسنه و ناتوان نمی تواند به درستی فکر کند و نسبت به پدیده های پیرامون خود به پرسش گری بپردازد. درست است که بخشی از اقتصاد بیمار امروز ایران مبتنی بر تحریم است ولی نباید از کاسبان تحریم نیز به سادگی بگذریم. تحریم نباید بهانه ای باشد تا عزت ایرانیان خدشه دار شود. زیبنده نیست که یک شهروند ایرانی برای تهیه مایحتاج زندگی خود سر در زباله فرو ببرد یا اینکه بر در و دیوار شهر اطلاعیه کلیه فروشی بنویسد. شهروند ایرانی با وفور نعمت خاک و منابع نباید در دغدغه و رنج زندگی کند و از بین بردن موانع کنونی وظیفه حاکمیتی و قانونی دولت است. پس دولت باید تمام توان و ظرفیت های خودش را برای مهار تورم، تأمین نیازهای اساسی و حمایت از شهروندان اختصاص دهد چون امروز جامعه ایرانی بیش از پیش نیاز به حمایت دولتمردان و مسئولان دارد و این همراهی مطالبه به حق آنان می باشد.

مسلم ناظری؛ روزنامه نگار- همانطور که با پیشرفت تکنولوژی، جوامع بشری در کمترین زمان ممکن پله های رشد و ترقی را طی و در کمترین زمان ممکن نیز از این سوی عالم به آن سوی عالم سفر می کنند و بوسیله شبکه های اجتماعی و فضای مجازی در کسری از ثانیه با هم اقدام به تبادل اطلاعات و گفتمان می پردازند؛ از آن سو نیز ساکنان این جوامع بشری محکوم به زندگی اجتماعی هستند و با تراکم بسیار زیاد در در کنار و وابسته به هم روزگار می گذرانند! همین در هم تنیدگی باعث می شود اگر نتوانند بهداشت فردی و عمومی را رعایت کنند، قطعا بیماری های مسری کل جامعه را در بر می گیرند که برای نمونه اپیدمی کوید 19 را چندسالی است در سراسر جهان شاهد هستیم و این ویروس باعث مرگ بسیاری از انسان ها و داغدار شدن خانواده های پرشماری نیزگردید!

از همین رو با هماهنگی رادیولوژیست و دوست عزیزمان آقای مجتبی رکنی به سراغ آقای دکتر فرهنگ بابامحمودی؛ استاد بیماری های عفونی گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی مازندران و رییس بخش عفونی و مرکزمقاومت های میکروبی مرکز آموزشی درمانی رازی قائم شهر که به گواه همگان یکی از با اخلاق ترین و خوشنام ترین متخصصان استان مازندران و کشور می باشند رفتیم تا گفتگویی با هم داشته باشیم.

–           با توجه به اینکه چندسالی می شود درگیر اپیدمی کووید 19 در سراسر جهان هستیم، در این راستا چه انتظاری از مردم و مسئولان دارید؟

ضمن سلام و عرض ادب و احترام به خوانندگان هفته نامه عصرآگاهی؛ از آنجایی که انسان برترین موجود عالم هستی خداوند می باشد؛ پس مهمترین وظیفه اش حفظ سلامت و جانش است. در همین راستا انسان هایی که برای سعادتمندی جامعه فکر می کردند، می گفتند: دولت ها سه وظیفه دارند: اولی امنیت، دومی صحت و سلامت و سومی نیز آموزش، دانش و آگاهی! همانطور که نیاکانمان فرمودند: یک جو پیشگیری بهتر است از یک خروار درمان!

مانند همین مسئله ای که امروز بشر دست بر گریبانش است و سراسر عالم و زندگی انسان ها را تحت سیطره خودش قرار داده است، اگر همین بیماری کرونا را در نظر بگیریم از یک منطقه ای از دنیا این بیماری آغاز شد و مانند موجی که در وسط استخری شناور است و خود را تا به کناره های استخر می رساند دنیا را فرا گرفت.

انسان ها هم با این همه وسایل ارتباط جمعی و تکنولوژی نتوانستند از سرایت آن جلوگیری نمایند، چون سلامت آن ها به هم گره خورده است. در صورتی که می شد با پیشگیری و رعایت کامل اصول بهداشتی از سرایت جلوگیری نمود. سید جمال الدین اسدآبادی می گوید: مشکل امروز انسان ها ندانستن نیست، بلکه به دانستن عمل نکردن است. اگر چنانچه ما علمی کسب کردیم بدنبالش دنبال عمل باشیم.  شما در قرآن نیز می بینید که هر جا از ایمان صحبت شده سپس در پی اش عمل صالح نیز می آید.

–           یعنی مهمترین وظیفه تمامی مردمان جامعه در این مورد پیشگیری است؟

اگر بخواهیم درمورد بیماری ها صحبت کنیم و بپذیریم انسان برترین موجود طبیعت است و اگر جان او مهمترین قسمت اوست پس باید برای سلامتی اش حساب ویژه ای باز کند. هر انسانی باید هر روز از خودش سوال کند که چه چیزی باعث خطر جسمش می شود؟ من چگونه می توانم از بیماری ها پیشگیری کنم؟ به عبارتی باز هم یک محقق بزرگی می گوید سلامتی بسیار با ارزش تر و مهمتر از آن است که آن را فقط از اطباء بخواهیم.

پس رسالت اطباء این است که مسیر را برای انسان ها درست انتخاب کنند. و اگر انسان خالص باشد کار خودش را خواهد کرد. اگر کس بخواهد طبابت کند اولین نیازش تقوا و خیرخواهی می باشد و باید مجاهدت و تلاش کند تا علم و دانشش را به روز نگه دارد؛ زیرا تنها چیزی که در دنیا تغییر نخواهد کرد خود تغییر است. ما متناسب با تغییری که در نسل های ما اتفاق می افتد، باید نیازهای این نسل را دقیقاً شناسایی کنیم و نبضش را در دستمان بگیریم تا بتوانیم متناسب با آن راه را نشان دهیم.

–           با توجه به اینکه واکسن های متعددی برای کووید 19 در نظرگرفته شده اما باز عده ای هستند که نسبت به آن بی اعتمادند، چه پاسخی برای این افراد دارید؟

همانند کووید 19 که در اواخر سال 2019 از یک منطقه جهان فراگیر شد، ابتدا تلاش جوامع پزشکی بررسی آن بود تا راه های انتقالش را شناسایی کنند. اما راه درمانی وجود نداشت! واکسنی هم تا یک سال بعدش وجود نداشت! کما این که الآن هم اختصاصاً دارویی که بر روی این ویروس تاثیر گذار باشد وجود ندارد. برای کشف واکسن تلاش زیادی شده است. زمان کوتاهی را سپری کردیم تا بتوانند واکسنی که هم اثر بخش و هم بی خطر و بی ضرر باشد را در اختیار بشر قرار دهند.

جوان بیماری چند روز پیش نزد من آمده بود وقتی به او گفتم چرا واکسنت را نزدی؟ در پاسخ گفت: می گویند اگر واکسن بزنم دوسال دیگر می میرم! به او گفتم: واقعاً فکر می کنی آنقدر دانشمندان ضد بشرند؟ تمامی این شایعات برای این است که در آن جامعه مراکز عمومی باز نشود. وقتی رفت و آمدی صورت نگیرد قطعا در پی آن اقتصاد منطقه متضرر می شود.

لذا هرکسی که دلش برای سلامت مردمان این سرزمین می تپد، دانشش را بر مبنای اطلاعت روز قرار دهد و به دانشمندان اعتماد کند. حتی نیاز نیست سوال شود چه  واکسنی بزنی؛ بلکه. هر واکسنی که در دسترس بود را باید استفاده کرد!

در طول تاریخ هیچ واکسن و دارویی کشف نشده است که صد در صد بی عارضه باشد و به همین دلیل باید عارضه را با اصل بیماری بیماری مقایسه کنیم.

اگر انسان ها دچار این اپیدمی ویروسی شوند، بسیار متضرر خواهند شد و حتی عزیزانشان را از دست خواهند داد؛ اما اگر واکسن بزنند بیماری هم بگیرند، قطعا با کمترین عارضه ای سلامت خودشان را به دست خواهند آورد!

–           یعنی با تزریق واکسن کار تمام است و ایمنی کامل صورت می گیرد؟

خیر، قطعا پس از تزریق واکسن نیز باید پرتوکل های بهداشتی باید رعایت شود همانگونه که در اکثر کشورهای دنیا همین کار را می کنند؛ چون با ویروس بی شاخ و دمی روبرو هستیم! ویروسی که بسیاری از قوانین و مقررات علمی طبابت را برهم ریخته است. لذا چون ویروس جدید، ناشناخته و هر لحظه در حال تغییر و جهش های متعددی است، باید حضورش را برای سال های متمادی در کنارمان در نظر بگیریم!

در جهت مقابله با آن به عنوان شهروند دو رسالت بر عهده داریم: اول اینکه با رعایت بهداشت فردی و حفظ فاصله های اجتماعی از آلوده شدن جلوگیری نماییم؛ یعنی با استفاده از ماسک و رعایت پروتکل ها و تزریق واکسن رعایت کنیم و دوم اینکه اگر آلوده شدیم دیگران را آلوده نکنیم!

مهمترین چالشی که این ویروس دارد این است که حداقل چند روز قبل از بیماری ویروس در بدن فرد بیمار بوده است و آن فرد ناقل بیماری و همانند بمب ساعتی در هر محیطی که بوده است می توانست دیگران را نیز آلوده کند و این عامل مهمترین موضوعی است که کنترلش را با مشکل های پرشماری مواجه کرد!

–           در پایان اگر صحبتی دارید، بفرمایید؟

پس مسئولیت اجتماعی ما انسان ها حکم می کند که اپیدمی کووید 19 را ساده در نظر نگیریم و حتی با تزریق واکسن نیز پروتکل های بهداشتی و فاصله های اجتماعی و استفاده از ماسک را جدی بگیریم! چون هیچ نعمتی بالاتر از سلامتی نیست، ما علاوه بر خودمان نسبت به خانواده و دوستان و جامعه مان نیز مسئول هستیم و باید در کنار هم تلاش کنیم با خودمراقبتی و پیشگیری؛ هزینه های درمان را کاهش دهیم تا شاهد سلامتی تمامی مردمان این سرزمین باشیم.