با ما همراه باشید

فرهنگ و هنر

ادبیات تَبری از آغاز تا امروز

منتشر شده

در

ادبیات تَبری از آغاز تا امروز

احمد آنش کار؛ روزنامه نگار- مازندران سرزمینی کُهن با ریشه های عمیق فرهنگی، آثار اصیل ادبی را در قالب های گوناگون، در طی سده های گذشته تا به امروز در خود جای داده است. این آثار که نسل به نسل و سینه به سینه تا به امروز منتقل شده اند بیشتر از طریق خُنیا و آواز به گوش شنوندگان امروزی رسیده است. از آنجا که طی سده های گذشته در مازندران زبان تبری زبان رسمی در درباریان این خطه بوده است و اغلب شاعران و خُنیاگران خصوصی خود را داشته به افزایش این آثار کمک کرده است. این آثار اغلب ادامه ی خسروانی های زمان ساسانیان بوده است.
بعد از اسلام این جریان ادبی با عروض فارسی و عربی ترکیب شد و شعر شاعران به اوزان عروضی نزدیک تر گردید تا قالب های امروزی به دست خوانندگان اشعار مازندرانی به شکل کنونی رسیده است. درون مایه ی این سروده ها خالصانه، صاف و برخاسته از احساسات پاک بشری است. علاوه بر آن حوادث تاریخی و پهلوانی های مردم این دیار باعث خلق حماسه ها نیز شده است که بیشتر در قالب ترانه سروده شده است.
در کنار این مضامین، ادبیات تلفیقی هم در شعر تَبری دیده می شود که موضوعاتی مانند آزادگی، بی ثباتی دنیا و شکایت از ظلم و ستم دارد.
در زبان تَبری هر یک از این مضامین در قالب های مختلفی سروده شده است اما رایج ترین قالب ها در ادبیات مازندرانی قالب تَبری (tabri) و ترانه (tarane) بوده است. قالب های دیگری چون قصیده، غزل، رباعی، دو بیتی و… نیز بعدها اضافه شده است.

تَبری
نخستین بیت های به جا مانده از زبان تَبری در قالبی دیده می شود که با قالب های رایج فارسی متفاوت است که آن را تَبری (tabri) یا تَوری (taori) می نامند که موسیقی خاصی دارد و آن را ادامه شعر هجایی پیش از اسلام دانسته اند. در این قالب، یک مصرع یا یک بیت وزن را ایجاد نمی کند، بلکه مجموعه ی شعر آن را القا می کند و شاعر در تمام مصراع ها الزاما قافیه را رعایت می کند. بنابراین هر مصراع در حکم یک بیت است که در عین استقلال با بیت های بعدی نیز ارتباط دارد. بیشتر واژه های این بیت ها بومی اند و به ندرت واژه های بیگانه در آن یافت می شود. درون مایه اشعار هم بیشتر غمناک است.
زِمونه مِنه دل رِ بدا غم چنگ
دارنه آسمون دِشمِنی با دلِ تنگ
دِینی دِ رنگ هرگز نئو و یکی رنگ
صرفه نَوِرِ کس به زمونه چنگ (امیر پازواری)
تبری ها خود به دو دسته خُنیلیی و غیر خُنیایی تقسیم می شوند. تبری های خُنیایی اشعاری هستند که اغلب با لَلِه وا (lale va) و گاه با کمانچه خوانده می شوند.
تبری های غیر خُنیایی هم بیشتر در دربار پادشاهان و یا افراد طبقه بالا خوانده می شود.
سی دِشمِن به شِر تُو داری رَمونِه
نِهراسِم وِرِ میر کِهون وِر دونِه
چنین گِنِه دوُنا که بَوین هَرزُونِه
بِه گورِ خُتِه، نَخُسِه اون کَس به خونه (عنصر المعانی)

ترانه
قالب پر استفاده دیگر در ادبیات تبری، ترانه بوده که با شیوه ی عامیانه و بداهه قالب تَبری است و بر اساس خلاقیت شاعر در اوزان مختلف خلق می شود و اغلب سرایندگان این نوع اشعار مردم کوهستان هستند و مفاهیم آزادگی در سروده های آن ها مشهود است.
خانلری می گوید: « در شعر عامیان همچون هنرهای دیگر عامیانه نمی توان و نباید انتظار رعایت قواعد هنر رسمی را داشت! هنر مردم عامی، جوازات بیشتری دارد که خود، قواعد ویژه ای را به وجود می آورد. مردم عامی، نه از ضابطه ی هنر رسمی آگاهی دارند و نه تعهدی به رعایت از آن دارند «
مِنِ گِنِنِه هوجَبره سلطون
هوجبر سلطون ته نِه نوم قربون
بَخِتمِه کوه میون
کِنِس چاشتا ولیک شُوم (درگاهی)
وزن این قالب به شکل وزن عروض عربی- فارسی نیست و گاه به گونه ای اتفاقی به عروض منطقی نزدیک می شود و می توان آن را نتیجه ی شعر فارسی بر گونه های محلی دانست.

ادامه مطلب
تبلیغات
برای افزودن دیدگاه کلیک کنید

یک پاسخ بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اجتماعی

شکوفایی آینده ایران در گرو توجه جدی به قشر فرهنگی جامعه

شکوفایی آینده ایران در گرو توجه جدی به قشر فرهنگی جامعه

منتشر شده

در

توسط

شکوفایی آینده ایران در گرو توجه جدی به قشر فرهنگی جامعه
شکوفایی آینده ایران در گرو توجه جدی به قشر فرهنگی جامعه

مسلم ناظری؛ روزنامه نگار- یکی از مهم ترین ویژگی های جوامع متمدن و پویا، اهمیت دادن به امر آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش اگر در وهله نخست به طور ویژه به آن پرداخته نشود، می تواند آسیب های جدی به فرهنگ و آینده ی ملت ها وارد کند. با گذشت بیش از 4 دهه از انقلاب اسلامی در ایران، معلمان همواره یکی از مهم ترین نقش در تربیت نسل و انتقال مفاهیم انسانی- اجتماعی را بر عهده دارند. وظیفه ای که می تواند در آینده از فرزندان امروز، بزرگترین سرمایه های ملی را بسازد و عامل رشد و ترقی کشور به حساب آید.

ولی آنچه در این بین به آن توجه نشده است، جایگاه حقیقی و معنوی معلمان در سیستم آموزشی کشور است. معلم امروز به جای آنکه تمام تمرکز و دانش خود را برای خدمت کردن به جامعه و پرورش نسل معطوف کند، گاه مجبور است برای امرار معاش به کارهایی به مانند مسافر کشی یا اشتغال در ساعت غیر اداری مشغول شود. نابسامانی سیستم ناتوان آموزش و پرورش در دولت های گذشته و امروز، همگی عاملی شدند تا معلم امروز بر دریافت حقوق مادی و معنوی خود دست به اعتراض و گاه تجمع بزند تا شاید بتواند جایگاه خود را تثبیت کند.

تمام این دست اتفاق ها زمانی رخ می دهد که مدیریت ناکارآمد در راس امور تصمیم گیری برای این وزارت خانه ی حساس و حیاتی قرار دارد و بدون توجه به خواسته و نیاز اساسی و اصلی قشر فرهنگی کشور، اقدام به تصمیم های عجولانه، بدون کارشناسی و درک درست بگیرد. قشر فرهنگی جامعه ستون های شکوفایی جامعه است. زمانی که نسبت به دغدغه و مشکلات این قشر بی مهری می شود، پس نباید انتظار آن را داشته باشیم که معلم امروز با تمامی سختی ها سر سازگاری داشته باشد و بتواند کیفیت درستی در تدریس ارائه دهد.

در همین راستا تصمیم گیران برای یک بار هم که شده مسأله آموزش و پرورش را با نگاه اقتصادی و دو دو تا چهارتا و کالامحور نسنجند و بدانند که آموزش و پرورش از لحاظ اقتصادی نه تنها هزینه بر نیست، بلکه درآمدزا نیز هست و ثمره ی چنین سرمایه گذاری را در دهه ها و نسل های آینده مشاهده خواهند کرد، ثمره ای که اگر امروز بدان توجه کافی شود در آینده قطعا سربلندی و اقتدار کشورمان ایران را به همراه خواهد داشت.

ادامه مطلب

فرهنگ و هنر

25 دی، سالروز عملیات بیت المقدس 2(1366ش)

منتشر شده

در

توسط

در سالروز عملیات بیت المقدس ۲ یاد شهدا و امام شهدا را گرامی داشته، سلامتی جانبازان قهرمان و آزادگان سرافراز و خانواده های معظم شهدا را از درگاه ایزد متعال خواهانیم و برای یادآوری دوران پرافتخار دفاع مقدس در زیر، عملیات مذکور را اشارت می کنیم.

عملیات بیت المقدس ۲ با رمز یا زهرا (س) در محور ارتفاع قمیش – سلیمانیه به صورت گسترده در تاریخ ۱۳۶۶/۱۰/۲۵ به فرماندهی سپاه انجام شد.

این عملیات که تا دوم بهمن همان سال به طول انجامید درمنطقه عمومی ارتفاعات قمیش و سلیمانیه آغازشده بود . فرماندهی عملیات یادشده را که ازنوع تک گسترده بود، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عهده داشت . درحالی که تلاش های ایران برای یافتن ضمانتی درجهت دستیابی به حقوق خود در مفاد قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت به نتیجه ای نرسیده بود رزمندگان سپاه اسلام برآن شدند تا ضمن یک عملیات گسترده درمنطقه ای کوهستانی و سرد دشمن بعثی را درمنگنه ای جنگی قراردهند . دراین عملیات رسته های پیاده، زرهی وتوپخانه ایران حضور داشتند و عراق نیز رسته های پیاده، زرهی، کماندویی و گارد را نیز به همراه داشت . در عملیات بیت المقدس ۲ بیش از ۲۵۰۰ نفر از افراد دشمن کشته و یا زخمی شدند . همچنین در این میان ۷۸۵ نفر از افراد دشمن به اسارت نیروهای خودی در آمدند . بر اثر این عملیات تعداد ۱۵ تانک و نفربر دشمن منهدم و بیش از سی تانک و نفربر و همچنین ادوات سنگین و سبک و مهندسی دشمن نیز به غنیمت نیروهای اسلام در آمد .

این عملیات دومین عملیات لشکر ۱۰ (بعد از عملیات والفجر ۴) در طول هشت سال دفاع مقدس در منطقه غرب کشور در فصل زمستان بود،‌که بعضی روزهای آن دما به ۲۰ درجه زیر صفر هم می‌رسید عقبه لشکر در این عملیات از اهواز به سنندج و پادگان امام علی (علیه السلام) منتقل شد و گردانها جهت سازماندهی و آموزش به “اردوگاه قائم مابین شهر میاندوآب و مهاباد ” منتقل شدند .

قرارگاه تاکتیکی لشکر در موقعیت صف “پشت ارتفاعات قشن ” دائر شد و کارهای شناسایی را شروع نمود . نیروهای لشکر در این عملیات می بایست از رودخانه قله چولان عبور می کردند و ادامه مسیر تا زیر ارتفاعات قمیش که پوشیده از برف بود را ادامه میدادند . با کمک تیم راپل پادگان امام علی (علیه السلام) تهران (تیم برادر میرجانی) در شرایط بسیار سخت و خطرناک، و بصورت ابتکاری، با سیم بکسل و ابزارهای لازم پلی را بر روی رودخانه خروشان نصب نمودند نظر به اینکه احداث پل به صورت ضربتی و با حد اقل امکانات صورت گرفته بود (در زیر پای دشمن) و طول آن به بیش از ۲۰۰ متر می‌رسید و ارتفاع تا لبه آب رودخانه بیش از ۴۰ متر بود جهت رعایت احتیاط ظرفیت عبوری را حداکثر ۱۰ نفر مشخص نمودند و ۱۰ نفر ۱۰ نفر از پل عبور می کردند و همین مسئله باعث طولانی شدن عبور گردانها از پل می شد .

احداث این پل باعث شد تا یکی از یگانهای همجوار لشکر (لشکر ۳۱ عاشورا) جهت عبور گردانهایش از این پل استفاده نماید . لشکر در این عملیات در ۲ مرحله وارد عمل شد و جمعا ۱۱ گردان پیاده و ۱۲ گردان پشتیبانی رزم وارد عمل کرد و اهداف از پیش تعیین شده را تصرف نمود و بعد از تثبیت اهداف تصرف شده،‌حدود یک ماه پدآفند منطقه را به عهده داشت. از شهدای شاخص لشکر در این عملیات می توان به شهید اجمد آجرلو، شهید علی اصغر صادقی، شهید محسن درودی و شهید محمد صادق رفعت اشاره نمود . د ر این عملیات گردان حضرت علی اکبر (ع) با استعداد ۲ گروهان نصر و فجر و دسته ویژه وظیفه تک به منتهی الیه ارتفاع قمیش و نیز تامین موقعیت های ظفر را بعهده داشت. از شهدای شاخص گردان در این عملیات می توان به شهید سرافراز مهدی عین اللهی، شهید بزرگوار یوسفعلی جلالی، شهید عزیز رحمن کیان، شهید عزیز مصطفی اعتصامی و.. اشاره نمود. در طی همین عملیات بود که برادر جانباز حسین بخشی زاده قطع نخاع شده و برادر مصطفی بابایی نیز بشدت از ناحیه سر مجروح شده به افتخار جانبازی نائل آمدند.

نیروی زمینی سپاه‌پاسداران به عبور از موانع طبیعی و مصنوعی بسیار سخت از قبیل کوه‌های صعب‌العبور پوشیده از برق رودخانه خروشان قلاچولان میادین متعدد مین، تله‌های انفجاری، سنگرهای کمین و سیم‌های خاردار یورش بی‌امان خود را به موضع دشمن آغاز می‌کنند.

نتایج عملیات :

آزادسازی بیش از ۴۰ ارتفاع از جمله ارتفاعات اورال، گلاله، هرمدان، بین دورا، شیخ محمّد و یولان. آزادی چندین روستای منطقه ،و انهدام تیپ های ۸۳ و ۶۰۳ پیاده دشمن و تیپ ۸۱ و تیپ کماندویی از سپاه اول و تیپ ۳ نیروی مخصوص گارد ریاست جمهوری عراق و نیز گردان های کماندویی لشکرهای ۴۱ و ۳۹ و ۵۳ توپخانه و …

و به دست آمدن غنائم زیاد از جمله تانک و نفربر و خمپاره انداز و ضد هوایی و …

و کشته و زخمی شدن بیش از ۴۵۰۰ نفر از نیروهای مهاجم و ۹۰۰ نفر اسیر

آنچه امروز و در سالروز هر یک از عملیات های افتخار آمیز و پیروزمند لشکریان مدافع اسلام و جمهوری اسلامی باید مورد توجه قرار گیرد اینست که دستاوردهای ۸ سال دفاع مقدس حفظ و یادآوری و متذکر گردد، به ویژه احیای روحیه دفاع و جهاد و دوری از دنیاگرایی و خودخواهی و تقویت روحیه ایثار و فداکاری و شجاعت و شهامت و شهادت و … و بیان خاطرات آن دوران مقدس برای جوانان و نوجوانان و پیشگیری از فراموشی آن عصر درخشان انقلاب اسلامی، زیرا حفظ دستاوردها و روحیه دفاع مقدس از مرزهای جغرافیایی و عقیدتی و فرهنگی و اقتصادی این ملت را از گزند حوادث و تهدیدهای دشمنان مصون و بیمه می کند./روزنامه کیمیای وطن

ادامه مطلب

فرهنگ و هنر

مدیرکل جدید تبلیغات اسلامی مازندران منصوب شد

منتشر شده

در

توسط

حجت الاسلام محمد مهدی شریف تبار در حکمی از سوی حجت الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان مدیرکل جدید تبلیغات اسلامی مازندران معرفی شد.
مراسم معارفه حجت الاسلام شریف تبار روز چهارشنبه با حضور مسئولان کشوری و استانی برگزار و از خدمات چندین ساله حجت الاسلام ناصر شکریان مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران تقدیر می‌شود.
حجت الاسلام شریف تبار پیش از این مدیریت روایت سیره شهدا، مدیریت در بعثه مقام معظم رهبری، ستاد راهیان نور و عضو هیئت امنا بنیاد بین المللی اربعین کشور را عهده دار بود و به عنوان استاد حوزه و دانشگاه فعالیت دارد.
حجت الاسلام شکریان به عنوان معاون امور استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی منصوب شده است.

ادامه مطلب

برترین ها